ก้อนที่ข้อเท้า…โรคเกาต์ มาจากไหนกัน?
เราเคยสงสัยกันบ้างไหมคะว่า...โรคเกาต์คืออะไร? ทำไมข้อเท้า หรือส่วนต่างๆของร่างกายถึงมีก้อนปูดออกมา? ซึ่งบทความในวันนี้จะเกี่ยวกับว่าด้วยเรื่องเกาต์ และระยะความรุนแรงของโรค...ลองตามไปอ่านกันได้เลยค่ะ
โรคเกาต์ และปุ่มโทฟัสรอบข้อ …
โรคเกาต์ จัดเป็นโรคข้ออักเสบเฉียบพลันที่พบได้บ่อยที่สุดในมนุษย์ เกิดจากความผิดปกติในกระบวนการเมตะบอลิซึมของกรดยูริกในร่างกาย เป็นผลให้กรดยูริกในเลือดมีค่าสูงมากกว่าปกติ แล้วเกิดการตกตะกอนเป็นผลึกเกลือยูเรต (monosodium urate) สะสมในเนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกายมีลักษณะเป็นก้อนปูดออกมาบริเวณผิวหนังรอบๆข้อที่เรียกกันว่า “ปุ่มโทฟัส” บริเวณที่เกิดส่วนใหญ่จะอยู่ตามข้อเท้า ตาตุ่ม ข้อศอก นิ้วมือ หรือนิ้วเท้า เป็นต้น
แหล่งที่มาของกรดยูริก และสารพิวรีน ตัวชักนำให้เกิดโรคเกาต์
อย่างที่กล่าวไปแล้ว กรดยูริกเป็นสื่อสำคัญที่ทำให้เกิดโรคเกาต์ และที่มาของมันมาจากสารพิวรีนโดยสารนี้จะเปลี่ยนเป็นกรดยูริคเข้าสู่ในเลือดแล้วโดยทั่วไปนั้นกรดยูริกเกิดมาจาก 2 แหล่งคือ
- ขบวนการสลายโปรตีนในร่างกายแล้วได้สารพิวรีนออกมา
- การทานอาหารที่มีพิวรีนสูง เช่น พวกเครื่องในสัตว์ สัตว์ปีก หรืออาหารทะเล
ระยะต่างๆกับความรุนแรงของโรคเกาต์ แบ่งได้ 4 ระยะ ดังนี้
ระยะแรก
อาจยังไม่มีอาการใดๆ แต่มีการตรวจพบระดับกรดยูริกในเลือดสูงและควรต้องรักษา หากตรวจพบนิ่วกรดยูริกในทางเดินปัสสาวะหรือระดับกรดยูริกสูงกว่า 13.0 มิลลิกรัม / เดซิลิตรในเพศชาย และ 10.0 มิลลิกรัม / เดซิลิตรในเพศหญิง ถ้าเกิดเราไม่รักษาทำให้มีโอกาสเกิดภาวะไตวายหรือนิ่วในทางเดินปัสสาวะเพิ่มขึ้นได้
ระยะข้ออักเสบกำเริบเฉียบพลัน
อาการปวดข้อตามข้อส่วนล่างของร่างกาย เช่น ข้อหัวแม่เท้า ข้อเข่า หรือข้อเท้า จากข้ออักเสบอย่างรุนแรง ข้อที่อักเสบบวมแดง ร้อน ขยับข้อลำบาก บางรายอาจมีอาการไข้ ในระยะแรกอาจเป็นอยู่นาน 5-7 วัน อาจหายได้เองโดยไม่ได้รักษา และอาจเป็นใหม่ได้หลังจาก 1 ถึง
- สาเหตุ ทั้งเกิดได้เอง หรือได้รับการกระตุ้น เช่น บริเวณข้อถูกกระแทก การดื่มสุราหรือเบียร์ และทานอาหารที่มีสารพิวรีนสูงจำพวก เครื่องในสัตว์ ยอดผักต่างๆ เป็นต้น
- ข้อควรระวัง หากรับการรักษาที่ไม่ถูกต้อง ผลึกเกลือยูเรตจะสะสมในร่างกายมากขึ้น และข้ออักเสบจะเป็นถี่ขึ้น บางรายอาจกำเริบทุกเดือน
ระยะข้ออักเสบสงบ หรือช่วงที่ไม่มีอาการ
เป็นช่วงระยะเวลาระหว่างข้ออักเสบแต่ละครั้ง ซึ่งในระยะแรกๆ ช่วงเวลานี้จะนาน อาจนานเป็นปี จนผู้ป่วยลืมการอักเสบครั้งก่อนไปแล้ว แต่ถ้าเป็นมากขึ้น ระยะเวลาที่ไม่มีอาการนี้จะสั้นลงเรื่อยๆ
ระยะมีปุ่มก้อนโทฟัส
พบได้ในผู้ที่เป็นโรคเกาต์นานกว่า 5 ปี รับการรักษาไม่ถูกวิธี ผิวหนังรอบข้อ เช่น ข้อเท้า ตาตุ่ม ข้อศอก นิ้วมือ นิ้วเท้า มีก้อนปูดเกิดจากผลึกเกลือยูเรตสะสมตามเนื้อเยื่อต่างๆซึ่งปุ่มก้อนก็อาจกัดกัดกินกระดูกให้กระดูกแหว่ง ข้อถูกทำลาย และเกิดความพิการได้ หรือถ้าไปสะสมที่ไต อาจทำให้ไตวาย เกิดนิ่วในทางเดินปัสสาวะ มีภาวะโรคความดันโลหิตสูง และโรคหลอดเลือดหัวใจร่วมด้วย
เป็นอย่างไรบ้างคะหลังจากที่เรารู้จักโรคเกาต์กันแล้ว เห็นไหมคะว่าโรคเกาต์นั้นไม่ได้เกิดจากการทานไก่อย่างที่เข้าใจอย่างเดียว แต่มีเหตุปัจจัยอื่นๆร่วมด้วย ทั้งจากการทำงานของร่างกายบกพร่อง หรือ การทานอาหารที่มีพิวรีนสูง ฉะนั้นถ้าเราไม่อยากเป็นโรคเกาต์ ควรตรวจสุขภาพประจำปีเพื่อดูความเสี่ยงการเป็นโรคเกาต์ ซึ่งถ้าเกิดเรามีความเสี่ยงที่จะเป็นจะได้รักษาได้ทันท่วงทีในระยะแรกๆ ค่ะ