ศีรษะล้าน ผมบาง เกิดจากอะไร และรักษาอย่างไร
สาเหตุของผมร่วง
1. ยีน (Genes)
ความจริงปัญหาผมร่วงเกิดจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรมที่ได้รับยีนที่เกี่ยวข้อง ยีนนี้อาจได้รับทั้งทางพ่อและแม่ ภาวะศีรษะล้านมีความเกี่ยวข้องกับยีนที่อยู่บนโครโมโซม X ซึ่งผู้ชายได้รับมาจากแม่ ในปัจจุบันเราพบว่ายีนที่อยู่บนโครโมโซมคู่ที่20 ที่เกี่ยวข้องกับภาวะศีรษะล้านนี้ ซึ่งสามารถถ่ายทอดได้จากทั้งพ่อและแม่ ทำให้อธิบายได้ว่าทำไมลูกจึงศีรษะล้านคล้ายที่พบกับพ่อได้แต่นักพันธุกรรมศาสตร์พบว่าพันธุกรรมที่ได้รับจากแม่ดูเหมือนจะมีความสำคัญมากกว่าจากพ่ออยู่เล็กน้อยและยีนที่พบนี้น่าจะเป็นยีนเด่น แต่ไม่ได้หมายความว่าทุกคนที่มียีนนี้อยู่จะมีลักษณะของศีรษะล้านทุกคนจะต้องที่ลักษณะอื่นเข้ามาเกี่ยวข้องกับลักษณะของยีนนี้ด้วยปัจจัยดั้งกล่าวได้แก่ฮอร์โมน อายุ ความเครียด ภาวะโภชนาการ การพักผ่อน และปัจจัยอื่นๆ ในแต่ละบุคคล
2. ฮอร์โมน (Hormones)
ฮอร์โมนคือสารเคมีที่เกิดขึ้นในต่อมต่าง ๆ ทั่วร่างกายต่อมเหล่านี้ผลิตฮอร์โมนและสารเคมี พวกนี้เข้าสู่กระแสเลือดกระจายไปทั่วร่างกาย ฮอร์โมนที่ทำให้เกิดปัญหาศีรษะล้านคือฮอร์โมนที่เรียกว่าDHT (dihydrotestosterone) ซึ่งเปลี่ยนมาจากฮอร์โมนเพศชายเทสโทสเตอโรนที่หลั่งมาจากต่อมหมวกไตและลูกอัณฑะ โดยการทำงานของเอนไซม์ 5-alpha-reductase ในผู้ชายพบว่าเอมไซม์ทำงานมากขึ้นในบริเวณรากผมทำให้ผมร่วง และฮอร์โมน DHT ยังส่งผลให้ผมเข้าสู่ระยะพักตัวเร็วขึ้นผมจึงร่วงเร็วและผลิตผมที่ขึ้นใหม่เล็กลงจนในที่สุดผมจะบางลง
3. อายุ(Age)
จากการศึกษาพบว่าเมื่ออายุเพิ่มมากขึ้นโพรงเส้นผมจะหดตัวลงทำให้ขนาดเส้นผมและความยาวของเส้นผมลดลง สาเหตุจากรากผมเริ่มทำงานน้อยลง ทำให้ผมบนหนังศีรษะบางลงตามความเสื่อมของเซลล์เมื่ออายุมากขึ้น รวมทั้งการไหลเวียนของเลือดที่ไปเลี้ยงยังบริเวณหนังศีรษะน้อยลงด้วย
(ที่มา : http://www.nhithailand.com/nhithailand/index.php/articles/hairlostcause)
สาเหตุอื่นๆ
1. เลือดไปหล่อเลี้ยงรากผมไม่เพียงพอ
จะพบว่าผู้ที่เป็นความดัน เบาหวาน เส้นเลือดอุดตัน ผมจะร่วงเยอะกว่าคนที่ร่างกายแข็งแรงทั่วไป เนื่องจากคนที่เป็นโรคเหล่านี้เลือดจะไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงรากผมไม่ดีเท่าที่ควร ทำให้รากผมอ่อนแอ ฝ่อ และตายไป ซึ่งเลือดที่ไหลเวียนไปจะมีสารอาหาร วิตามิน และแร่ธาตุที่สำคัญช่วยหล่อเลี้ยงรากผม ซึ่งในปัจจุบันแพทย์ผิวหนังแนะนำให้ใช้ยา ไมนอกซิดิล หยดลงบนผมที่บางเพื่อเป็นการขยายหลอดเลือดบริเวณนั้นให้เลือดนำสารอาหารมาหล่อเลี้ยงรากผมได้ดีขึ้น
2. มลพิษ ใช้ยาบางอย่าง หรือโดนสารเคมี
มลพิษในอาการทำให้หนังศีรษะสกปรก เป็นมัน ซึ่งทำให้รูขุมขนอุดตัน ผมเกิดใหม่ไม่สามารถงอกมาได้ และก็จะทำให้รากผมเกิดใหม่ตายไป
สาเหตุผมร่วง ผมบางในผู้หญิง
1. การจัดแต่งทรงผมหรือทำ treatment ที่รุนแรงเกินไป
การหวีผมแรงๆ สระผม ขยี้ผมแรงๆ การรัดผมหรือการถักเปียที่แน่นเกินไป ก็สามารถทำให้ผมร่วงเยอะมากผิดปกติ นอกจากนี้การใช้สารเคมีเพื่อทำ Treatment เช่น ครีมย้อมเปลี่ยนสีผม ยากัดสีผม ยายืดผมที่มีความเข้มข้นของสารเคมีมากก็เป็นสิ่งหนึ่งที่ต้องระวังในการใช้ เพราะอาจทำให้รากผมอ่อนแอ และผมบางได้
2. ผมร่วง ผมบาง หัวล้านจากกรรมพันธุ์
หัวล้านจากกรรมพันธุ์แม้ว่าจะพบมากในผู้ชาย แต่ผู้ผญิงก็สามารถเป็นได้เช่นกัน
3. ผมร่วงในสตรีตั้งครรภ์ และหลังคลอด
คุณแม่ตั้งครรภ์หลายคนอาจมีปัญหาผมร่วงในช่วงตั้งครรภ์ ซึ่งมีความเป็นไปได้ว่าเกิดจากการขาดธาตุเหล็กในช่วงตั้งครรภ์ และฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงในช่วงตั้งครรภ์ และหลังคลอด
วิธีการรักษาผมร่วง ผมบางให้ได้ผล
แพทย์ผิวหนังให้การยอมรับว่าในปัจจุบันมียาเพียง 2 ชนิดเท่านั้นที่สามารถรักษาผมร่วง, ชะลออัตราผมร่วงต่อวัน และกระตุ้นให้มีเส้นผมใหม่ที่แข็งแรงได้ ดังนี้…
1. Finasteride
ยาปลูกผมชนิดนี้แต่เดิมไว้รักษาต่อมลูกหมากโต แต่แพทย์พบว่ามีส่วนช่วยยั้บยั้งการทำงานของเอนไซม์ 5 อัลฟารีดักเทส ไม่ให้เปลี่ยนเป็นฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนเป็น DHT อันเป็นต้นเหตุสำคัญของผมร่วงจากกรรมพันธุ์ ปัจจุบันหลายบริษัทจึงพัฒนายาตัวนี้เพื่อรักษาผมร่วง ผมบางโดยเฉพาะ ส่วนมากเป็นยาเม็ดรับประทาน อย่างไรก็ตามหากผู้ใช้หยุดยา ผมจะกลับมาร่วงอีกครั้ง
ระยะเห็นผลในการใช้ยา 3 เดือนขึ้นไป
ผลข้างเคียงจากการใช้ยาปลูกผม Finasteride
1. ยีน (Genes)
ความจริงปัญหาผมร่วงเกิดจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรมที่ได้รับยีนที่เกี่ยวข้อง ยีนนี้อาจได้รับทั้งทางพ่อและแม่ ภาวะศีรษะล้านมีความเกี่ยวข้องกับยีนที่อยู่บนโครโมโซม X ซึ่งผู้ชายได้รับมาจากแม่ ในปัจจุบันเราพบว่ายีนที่อยู่บนโครโมโซมคู่ที่20 ที่เกี่ยวข้องกับภาวะศีรษะล้านนี้ ซึ่งสามารถถ่ายทอดได้จากทั้งพ่อและแม่ ทำให้อธิบายได้ว่าทำไมลูกจึงศีรษะล้านคล้ายที่พบกับพ่อได้แต่นักพันธุกรรมศาสตร์พบว่าพันธุกรรมที่ได้รับจากแม่ดูเหมือนจะมีความสำคัญมากกว่าจากพ่ออยู่เล็กน้อยและยีนที่พบนี้น่าจะเป็นยีนเด่น แต่ไม่ได้หมายความว่าทุกคนที่มียีนนี้อยู่จะมีลักษณะของศีรษะล้านทุกคนจะต้องที่ลักษณะอื่นเข้ามาเกี่ยวข้องกับลักษณะของยีนนี้ด้วยปัจจัยดั้งกล่าวได้แก่ฮอร์โมน อายุ ความเครียด ภาวะโภชนาการ การพักผ่อน และปัจจัยอื่นๆ ในแต่ละบุคคล
2. ฮอร์โมน (Hormones)
ฮอร์โมนคือสารเคมีที่เกิดขึ้นในต่อมต่าง ๆ ทั่วร่างกายต่อมเหล่านี้ผลิตฮอร์โมนและสารเคมี พวกนี้เข้าสู่กระแสเลือดกระจายไปทั่วร่างกาย ฮอร์โมนที่ทำให้เกิดปัญหาศีรษะล้านคือฮอร์โมนที่เรียกว่าDHT (dihydrotestosterone) ซึ่งเปลี่ยนมาจากฮอร์โมนเพศชายเทสโทสเตอโรนที่หลั่งมาจากต่อมหมวกไตและลูกอัณฑะ โดยการทำงานของเอนไซม์ 5-alpha-reductase ในผู้ชายพบว่าเอมไซม์ทำงานมากขึ้นในบริเวณรากผมทำให้ผมร่วง และฮอร์โมน DHT ยังส่งผลให้ผมเข้าสู่ระยะพักตัวเร็วขึ้นผมจึงร่วงเร็วและผลิตผมที่ขึ้นใหม่เล็กลงจนในที่สุดผมจะบางลง
3. อายุ(Age)
จากการศึกษาพบว่าเมื่ออายุเพิ่มมากขึ้นโพรงเส้นผมจะหดตัวลงทำให้ขนาดเส้นผมและความยาวของเส้นผมลดลง สาเหตุจากรากผมเริ่มทำงานน้อยลง ทำให้ผมบนหนังศีรษะบางลงตามความเสื่อมของเซลล์เมื่ออายุมากขึ้น รวมทั้งการไหลเวียนของเลือดที่ไปเลี้ยงยังบริเวณหนังศีรษะน้อยลงด้วย
(ที่มา : http://www.nhithailand.com/nhithailand/index.php/articles/hairlostcause)
สาเหตุอื่นๆ
1. เลือดไปหล่อเลี้ยงรากผมไม่เพียงพอ
จะพบว่าผู้ที่เป็นความดัน เบาหวาน เส้นเลือดอุดตัน ผมจะร่วงเยอะกว่าคนที่ร่างกายแข็งแรงทั่วไป เนื่องจากคนที่เป็นโรคเหล่านี้เลือดจะไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงรากผมไม่ดีเท่าที่ควร ทำให้รากผมอ่อนแอ ฝ่อ และตายไป ซึ่งเลือดที่ไหลเวียนไปจะมีสารอาหาร วิตามิน และแร่ธาตุที่สำคัญช่วยหล่อเลี้ยงรากผม ซึ่งในปัจจุบันแพทย์ผิวหนังแนะนำให้ใช้ยา ไมนอกซิดิล หยดลงบนผมที่บางเพื่อเป็นการขยายหลอดเลือดบริเวณนั้นให้เลือดนำสารอาหารมาหล่อเลี้ยงรากผมได้ดีขึ้น
2. มลพิษ ใช้ยาบางอย่าง หรือโดนสารเคมี
มลพิษในอาการทำให้หนังศีรษะสกปรก เป็นมัน ซึ่งทำให้รูขุมขนอุดตัน ผมเกิดใหม่ไม่สามารถงอกมาได้ และก็จะทำให้รากผมเกิดใหม่ตายไป
สาเหตุผมร่วง ผมบางในผู้หญิง
1. การจัดแต่งทรงผมหรือทำ treatment ที่รุนแรงเกินไป
การหวีผมแรงๆ สระผม ขยี้ผมแรงๆ การรัดผมหรือการถักเปียที่แน่นเกินไป ก็สามารถทำให้ผมร่วงเยอะมากผิดปกติ นอกจากนี้การใช้สารเคมีเพื่อทำ Treatment เช่น ครีมย้อมเปลี่ยนสีผม ยากัดสีผม ยายืดผมที่มีความเข้มข้นของสารเคมีมากก็เป็นสิ่งหนึ่งที่ต้องระวังในการใช้ เพราะอาจทำให้รากผมอ่อนแอ และผมบางได้
2. ผมร่วง ผมบาง หัวล้านจากกรรมพันธุ์
หัวล้านจากกรรมพันธุ์แม้ว่าจะพบมากในผู้ชาย แต่ผู้ผญิงก็สามารถเป็นได้เช่นกัน
3. ผมร่วงในสตรีตั้งครรภ์ และหลังคลอด
คุณแม่ตั้งครรภ์หลายคนอาจมีปัญหาผมร่วงในช่วงตั้งครรภ์ ซึ่งมีความเป็นไปได้ว่าเกิดจากการขาดธาตุเหล็กในช่วงตั้งครรภ์ และฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงในช่วงตั้งครรภ์ และหลังคลอด
วิธีการรักษาผมร่วง ผมบางให้ได้ผล
แพทย์ผิวหนังให้การยอมรับว่าในปัจจุบันมียาเพียง 2 ชนิดเท่านั้นที่สามารถรักษาผมร่วง, ชะลออัตราผมร่วงต่อวัน และกระตุ้นให้มีเส้นผมใหม่ที่แข็งแรงได้ ดังนี้…
1. Finasteride
ยาปลูกผมชนิดนี้แต่เดิมไว้รักษาต่อมลูกหมากโต แต่แพทย์พบว่ามีส่วนช่วยยั้บยั้งการทำงานของเอนไซม์ 5 อัลฟารีดักเทส ไม่ให้เปลี่ยนเป็นฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนเป็น DHT อันเป็นต้นเหตุสำคัญของผมร่วงจากกรรมพันธุ์ ปัจจุบันหลายบริษัทจึงพัฒนายาตัวนี้เพื่อรักษาผมร่วง ผมบางโดยเฉพาะ ส่วนมากเป็นยาเม็ดรับประทาน อย่างไรก็ตามหากผู้ใช้หยุดยา ผมจะกลับมาร่วงอีกครั้ง
ระยะเห็นผลในการใช้ยา 3 เดือนขึ้นไป
ผลข้างเคียงจากการใช้ยาปลูกผม Finasteride
- ลดความรู้สึกทางเพศสำหรับผู้ป่วยบางราย (มีการรายงานเพียงเล็กน้อย) แต่ความรู้สึกทางเพศจะกลับมา เมื่อหยุดทานยา
2. Minoxidil (Minodil®)
ไมนอกซิดิล (Minoxidil) เป็นยาลดความดันโลหิตสูง มีฤทธิ์ทำให้หลอดเลือดขยายตัวจึงส่งผลให้ความดันโลหิตลดลง ต่อมาพบว่าหลังการใช้ยานี้ทำให้ผมงอกขึ้นได้ในผู้ที่มีศีรษะล้าน ดังนั้นบริษัทยาจึงคิดค้นและผลิตไมนอกซิดิลในรูปแบบยาทาเฉพาะที่และระบุให้มีสรรพคุณเป็นยารักษาอาการผมร่วง ศีรษะล้าน จึงเป็นอีกหนึ่งสรรพคุณของยานี้ โดยกลไกในเรื่องนี้ของยาไมนอกซิดิลยังไม่ทราบชัดเจน เชื่อว่าการขยายตัวของหลอดเลือดที่หนังศีรษะจากการทายานี้ อาจเป็นกลไกหนึ่งที่ทำให้มีเลือดไปเลี้ยงเซลล์ผมมากขึ้น ผมจึงเจริญเติบโตได้ดีส่งผลให้ผมดกขึ้นได้
ระยะเห็นผลในการใช้ยา 2-4 เดือนขึ้นไป *** และหลังจากหยุดใช้แล้ว ผมที่งอกขึ้นมาใหม่จะไม่หลุดร่วงในทันที
และยังมีผมที่ยังคงสภาพเดิมเหมือนที่ใช้อยู่ประมาณ 30 % (ที่มา : หนังสือเรียนคุณจรูญ)
ส่วน Minoxidil อีกประเภทหนึ่งคือแบบรับประทาน ซึ่งมีผลข้างเคียงคือ อาจจะทำให้ความดันต่ำ หน้ามืด เป็นลมได้ในผู้ป่วยบางราย เนื่องจาก minoxidil แบบรับประทานใช้เป็นยายาลดความดัน เพียงแต่มีผลข้างเคียงที่ทำให้ขนขึ้น แต่ทั้งนี้ไม่ได้ขึ้นเฉพาะเส้นผม แต่จะขึ้นดกทั้งตัวซึ่งจะแลดูไม่เป็นธรรมชาติ แต่เมื่อหยุดยาขนที่ขึ้นมาก็จะหลุดร่วงออกไป และกลับสู่สภาพเดิม จึงไม่แนะนำ Minoxidil ชนิดรับประทาน สำหรับการรักษาผมร่วง
ผลข้างเคียงจากการใช้ยาปลูกผม Minoxidil
- อาจเกิดอาการระคายเคืองพบได้ในผู้ป่วยบางราย เช่น อาการแดง แสบ คัน หรือหนังศีรษะแห้ง
( ที่มา : http://haamor.com/th/minoxixil)
